Bomen keren terug op landbouwgrond: agroforestry voor klimaatpositieve zuivel en biodiversiteit

23 november 2022

Bomen keren terug op landbouwgrond: agroforestry voor klimaatpositieve zuivel en biodiversiteit

Wist je dat vroeger landbouwgrond vaak werd gecombineerd met bomen? Houtwallen en -singels hadden vroeger een functie als veekering en werden gebruikt voor de houtoogst. In de loop van de tijd is deze functie, mede door de ruilverkaveling, verloren gegaan. Bomen stonden toen eigenlijk alleen maar in de weg. Gelukkig is er nu een kentering gaande. Dat is goed nieuws, want bomen kunnen landbouw en veeteelt juist voordelen bieden. Bomen slaan CO2 op, ze geven beschutting, houden water vast en verbeteren de bodemvruchtbaarheid. En op termijn dient het hout als grondstof voor de circulaire economie. Tegenwoordig noemen we deze steeds populairdere vorm van landbouw ‘agroforestry’. Met het project ‘Agroforestry voor klimaatpositieve zuivel en biodiversiteit’ willen we de kennis over deze vorm van landbouw in Noord-Nederland vergroten. 

Dit project is specifiek opgezet  voor melkveehouders uit de provincies Groningen, Friesland en Drenthe.  Het is een breed samenwerkingsproject waaraan onder meer de WUR (Wageningen University & Research), LTO Noord en de noordelijke Natuur en Milieufederaties deelnemen. 

Doel van het project is het vergroten van de kennis over agroforestry. Er wordt gekeken hoe de integratie van bomen en struiken op melkveehouderijbedrijven enerzijds kan bijdragen aan functies zoals koolstofopslag, biodiversiteit, landschapskwaliteit en schaduw voor koeien en anderzijds aan het inkomen van de melkveehouder.  

Agroforestry in de praktijk

Op 2 november 2022 organiseerden we met LTO Noord een webinar waarbij Drentse melkveehouders kennis konden maken met agroforestry. Joni Santing, die samen met zijn vrouw een gemengd biologisch landbouwbedrijf in Ruinerwold heeft, vertelde over zijn ervaringen met agroforestry. Hij legde uit dat zijn bedrijf is omgeven door bossingels, en dat hij daarnaast ook nog  fruit- en walnotenbomen heeft. 

Joni zoekt voor de afzet van zijn hout al langer naar een beter verdienmodel. Op dit moment verkoopt hij het als brandhout. Zonde, want de stammen kunnen ook gebruikt worden voor bijvoorbeeld de bouw van huizen, waardoor de koolstof blijft vastgelegd. Er liggen kansen voor samenwerking in de regio tussen producenten van hout, gebruikers van hout in bijvoorbeeld de bouw, en boeren met agroforestry zoals Joni. Uiteindelijk kan zo’n samenwerking bijdragen aan een duurzamere en mooiere provincie. Houtbouw is immers een actueel onderwerp en de mogelijkheden zijn groot in een bosprovincie als Drenthe.